Çin, ABD ile 9–10 Haziran tarihlerinde Londra’da yürütülen ticaret görüşmelerinde varılan mutabakatın uygulamaya geçirilmesi için anlaşmaya varıldığını duyurdu. Çin Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre, her iki ülke heyeti, teknik iletişimlerini tamamlayarak uzlaşıya dair uygulama esaslarını netleştirdi.
Mutabakat kapsamında Çin, stratejik ürünlerin ihracatını denetleme ve onay süreçlerini devreye alacak. Buna karşılık ABD, Çin’e yönelik bazı kısıtlamaları kaldırmayı taahhüt etti.
Uzlaşı, liderler seviyesindeki görüşmenin ardından geldi
Söz konusu anlaşma, ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 5 Haziran’da gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin ardından ivme kazandı. Görüşmede iki lider, Cenevre’de varılan mutabakatın uygulanması için heyetlerin çalışmaları sürdürmesi gerektiği konusunda uzlaşmıştı.
Çin Ticaret Bakanlığı, bu sürecin yanlış anlamaları azaltmak ve ikili ilişkileri istikrarlı hale getirmek için önemli bir fırsat olduğunu vurguladı.
Tarifelerde gerilim, sınırlı da olsa azaldı
Hatırlanacağı üzere, 2023 ve 2024 yıllarında karşılıklı gümrük tarifeleri nedeniyle ABD ve Çin arasında gerilim zirveye çıkmıştı. ABD, Çin’e uyguladığı tarifeleri yüzde 145’e kadar yükseltirken, Çin ise ABD ürünlerine yüzde 125’e kadar gümrük vergisi koymuştu.
Mayıs ayında Cenevre’de gerçekleştirilen görüşmelerde taraflar, karşılıklı olarak vergileri geçici olarak düşürme kararı aldı. 14 Mayıs itibarıyla ABD tarifeyi yüzde 30’a, Çin ise yüzde 10’a indirdi.
Kritik alanlarda gerilim sürüyor
Her ne kadar Londra görüşmeleri umut verse de, iki ülke arasında özellikle teknoloji alanındaki anlaşmazlıklar devam ediyor. Çin'in nadir toprak elementlerinin ihracatına getirdiği kontroller, ABD tarafından "uzlaşmaya aykırı" olarak değerlendiriliyor. Buna karşılık Washington, Çin’e yapay zekâ çipleri ve bu alandaki yazılımların satışını sınırlamış durumda.
Ayrıca, Çin Komünist Partisi bağlantılı kurumlar ve bazı Çinli araştırmacılara yönelik vize kısıtlamaları da ilişkilerde gerilim kaynağı olmaya devam ediyor.
Londra görüşmeleri dengeleri yeniden şekillendirebilir
Londra’da yapılan son temaslar, tarafların ticaret ilişkilerini yeni bir zemine taşıma konusunda istekli olduklarını gösterdi. Trump görüşme sonrası ABD’nin Çin’e yüzde 55 oranında tarife uygulayacağını açıklarken, Pekin bu rakamı doğrulamadı.
Ekonomi çevreleri, sürecin tamamen çözülmemekle birlikte karşılıklı diyaloğun güçlendiğine dikkat çekiyor.