Türkiye, enerji arz güvenliğini artırmak ve bölgesel enerji merkezi olma hedefini güçlendirmek amacıyla önemli bir adım attı. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), İtalya'nın Milano kentinde düzenlenen "Gastech 2025 Forumu" sırasında, dünya çapında tanınmış enerji şirketleriyle toplamda 15 milyar metreküplük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarik anlaşmaları imzaladı. Bu anlaşmalar, Türkiye’nin hem iç talebi karşılayabilmesini hem de Bulgaristan, Romanya ve Irak gibi yeni pazarlara ihracat yapabilme kapasitesini artırmayı hedefliyor.
Yeni LNG Anlaşmaları ve Tedarik Detayları
Kış aylarında artan doğal gaz talebini karşılamak üzere yapılan bu anlaşmalar, BOTAŞ’ın çeşitli enerji devleriyle gerçekleştirdiği işbirliklerini içeriyor. Anlaşmalar çerçevesinde, BP’den 4.8 milyar metreküp, ENI’dan 1.5 milyar metreküp, Shell’den 2.4 milyar metreküp, SEFE’den 1.8 milyar metreküp ve Equinor’dan 1.5 milyar metreküp LNG tedarik edilecek. Ayrıca, Hartree ile iki yıl süresince 600 milyon metreküplük bir tedarik anlaşması da imzalanmış durumda. Bunun yanı sıra, ABD’li LNG üreticisi Cheniere’den 1.2 milyar metreküp ve Japon enerji şirketi JERA’dan 600 milyon metreküp LNG temini için de anlaşmalar yapılmış bulunuyor.
Bölgesel İhracat ve Stratejik Avantajlar
OAPEC Küresel Gaz Piyasaları Uzmanı Wael Hamed Abdel Moati, Türkiye’nin 2024 yılı itibarıyla yerli üretim ve ithalattan oluşan gaz arzının toplamda 54 milyar metreküp olacağını belirtti. Bu bağlamda, 15 milyar metreküplük LNG tedarikinin, Türkiye’nin yıllık talebinin yüzde 30’undan fazlasını karşılayacağını vurguladı. Moati, bu tedarik hacminin Türkiye’nin bölgesel ihracata dönüştürebileceği önemli bir likidite yaratacağını ifade etti. Ayrıca, bu anlaşmalar sayesinde Türkiye, iç talep pik dönemlerini karşılarken, komşu ülkelerle olan ticari ilişkilerini güçlendirme fırsatı bulacak.
ABD LNG'sinin Rolü ve Pazar Dinamikleri
Türkiye’nin son yıllarda artan ABD LNG alımları, toplam LNG ithalatının yaklaşık yüzde 43’ünü oluşturuyor. Moati, bu eğilimin, mevsimsel dalgalanmalar ve piyasa boşluklarının kapatılmasında Amerikan LNG’sinin önemini ortaya koyduğunu belirtti. Türkiye, LNG tedarik portföyünde bu kaynağın toplam gaz ihtiyacının yaklaşık dörtte birini karşıladığını ifade etti. Ayrıca, orta vadeli sözleşmelere geçişin, Türkiye’ye LNG temininde daha öngörülebilir bir esneklik sağlayacağı kaydedildi.
Gelecek Yıllarda Artan LNG Tedariki
Erste Investment Petrol ve Gaz Analisti Tamas Pletser, ABD’nin LNG üretim kapasitesinin hızla artmaya devam ettiğine dikkat çekerek, 2026 yılı itibarıyla yeni projelerin devreye girmesiyle Türkiye’nin ABD LNG’sinden daha fazla fayda sağlamasının mümkün olduğunu dile getirdi. Bu durum, Türkiye için hem iç tüketimde hem de yeniden ihracatta avantajlı bir fiyat aralığı sunuyor. Özellikle, Bulgaristan ve Romanya üzerinden mevcut hatlarda sağlanacak yedek kapasite ile Türkiye’nin Avrupa pazarındaki rolünün güçlenmesi bekleniyor.
Son yıllarda, farklı kaynaklardan doğal gaz tedarikini artırma çabaları sonucunda, toplamda 100 milyar metreküplük LNG anlaşmalarına imza atıldığı belirtildi. Bu çerçevede, BOTAŞ, 2025-2035 döneminde doğal gaz temin etmek amacıyla Umman ile bir LNG Tedarik Anlaşması imzaladı. Ayrıca, ExxonMobil, Shell ve TotalEnergies gibi uluslararası enerji devleriyle de uzun vadeli tedarik anlaşmaları gerçekleştirilerek Türkiye’nin enerji güvenliği güçlendirildi. Bu gelişmeler, Türkiye’nin enerji merkezi olma hedefini ileri taşıyan somut adımlar olarak öne çıkıyor.
