Yapay zeka teknolojisinin ilerlemesi, pek çok alanda olduğu gibi psikolojik danışmanlıkta da yeni tartışmaları beraberinde getiriyor. Yapay zeka sohbet robotları, kullanıcıların kişisel sorunlarına çözüm aramalarını sağlarken, uzmanlar bu durumun ciddi tehlikeler barındırdığını vurguluyor. Nöropsikolog Alptekin Aydın ve İngiliz Psikoloji Derneği, yapay zeka algoritmalarının empatiden yoksun yapısı ve sınırlı bilgiye dayanan yanıtlarının, kullanıcıları yanlış yönlendirebileceği ve intihar gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Yapay Zeka ve Psikolojik Danışmanlık
Günlük yaşamda giderek daha fazla yer edinmeye başlayan yapay zeka uygulamaları, psikolojik danışmanlık alanında da kullanılmaya başlanmıştır. Ancak, bu uygulamaların kullanıcılar üzerindeki olumsuz etkileri dikkat çekmektedir. Yapay zeka sohbet botlarını terapist olarak kullanan kişilerde, yanlış yönlendirmeler sonucunda intihar vakalarının arttığı bildirilmiştir. Uzmanlar, yapay zekanın gerçek terapistlerin yerini alamayacağını ve sınırlı bilgiyle vermiş olduğu cevapların bireyleri yanlış yönlendirebileceğini belirtmektedir.
Uzmanların Uyarıları
Londra'da kliniği bulunan Nöropsikolog Alptekin Aydın, yapay zeka uygulamalarını kendi çalışmalarında da kullanmakta ve bu sistemlerin danışanlarının sorunlarını çözmede etkili olabileceğini ifade etmektedir. Ancak, Aydın, halkın kullandığı yapay zeka sistemleri ile uzmanların kullandığı sistemler arasında önemli farklar olduğunu vurguluyor. Uzmanlar, yapay zekanın yalnızca sınırlı bilgiyle cevap verebildiğini, bu nedenle kullanıcıların ciddi sorunları için bu sistemlere güvenmemeleri gerektiğini savunuyor.
Yapay Zeka ve İletişim Sorunları
Aydın, gerçek bir terapistin, danışanının yaşadığı durumu anlamak için birebir iletişim kurduğunu ve gerektiğinde aile ile de görüşebildiğini belirtiyor. Yapay zeka ise, kullanıcının kişisel geçmişi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadan yanıtlar vermekte ve bu durum, kullanıcıların sorunlarını çözme noktasında yetersiz kalmasına sebep olmaktadır. Bu bağlamda, Aydın, yapay zekaya sorulan soruların yeterli bilgiye dayanmadan yapıldığını ve bu durumun kullanıcıları yanıltabileceğini ifade etmektedir.
'Sokratik Tuzak' ve Gençler Üzerindeki Etkileri
Aydın, yapay zeka tarafından önerilen 'Sokratik tuzak' taktiğinin gençler üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceğini dile getirmektedir. Yapay zeka, sosyal etkileşimlerde kullanılabilecek bazı stratejiler önermekte, ancak bu tavsiyelerin gençler tarafından uygulanmasının zor olduğunu belirtmektedir. Aydın, bu tür önerilerin, gerçek hayattaki sosyal dinamikleri göz ardı ettiğini ve gençlerin kendi karar alma yetilerini zayıflatabileceğini savunmaktadır.
Yapay Zeka ve Akıl Sağlığı
İngiliz Psikoloji Derneği Başkanı Roman Raczka, yapay zekanın topluma önemli katkılarda bulunabileceğini ancak akıl sağlığı alanında insan desteğinin yerini alamayacağını belirtmektedir. Raczka, yapay zeka araçlarının mevcut hizmetlere destek amacıyla kullanılmasının önemine dikkat çekmekte ve bu tür sistemlerin insan empatisinin yerini almasının riskli olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca, İngiltere'deki psikiyatri servislerinde yaşanan yoğunluk nedeniyle yapay zekanın bir alternatif olarak görülmesinin yanlış olduğunu vurgulamaktadır.
Uzmanlar, yapay zeka uygulamalarının akıl sağlığı için bir destek aracı olarak kullanılabileceğini, ancak bunun insan faktörünü göz ardı etmeden yapılması gerektiğini belirtmektedir. Bu nedenle, yapay zeka sistemlerine olan bağımlılığın artması, kişisel bilgilerin tehlike altında olmasına yol açabilir. Yapay zeka, dikkatli ve bilinçli bir şekilde kullanıldığında faydalı olabilir, ancak gerçek bir insan desteğinin yerini alması beklenmemelidir.
