Yurt Dışı Üretici Fiyatlarında Yıllık Artış %30,70’i Buldu
Ekim 2024'te yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), yıllık bazda %30,70 oranında artış kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, aylık bazda artış %0,09 ile sınırlı kalırken, sermaye mallarındaki yıllık artış %38,71 ile diğer grupları geride bıraktı. Veriler, üretim maliyetlerindeki küresel hareketliliğin Türkiye'deki yansımalarını gözler önüne serdi.
Sanayi Sektörlerinde Dikkat Çeken Artışlar
Sanayi sektörlerinde YD-ÜFE’deki yıllık artış, madencilik ve taş ocakçılığında %33,52, imalat sektöründe ise %30,65 olarak gerçekleşti. Sektörlerin üretim maliyetleri üzerindeki baskının devam ettiğini gösteren bu oranlar, özellikle ihracata yönelik üretimde maliyet yönetiminin önemini ortaya koyuyor.
Ana sanayi gruplarındaki değişimlere bakıldığında:
Ara mallarında %28,23,
Dayanıklı tüketim mallarında %36,56,
Dayanıksız tüketim mallarında %31,09,
Enerjide %4,74,
Sermaye mallarında ise %38,71 oranında yıllık artış yaşandı.
Enerji ve Dayanıksız Mallarda Fiyat Hareketleri Durgun
Ekim ayında enerji ve dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki hareketlilik sınırlı kaldı. Aylık değişimlerde, enerjide %3,59, dayanıklı tüketim mallarında %1,08 artış görülürken, dayanıksız tüketim mallarında %0,10 ve sermaye mallarında %0,49 oranında düşüş kaydedildi.
Enerji grubundaki artışların sınırlı kalması, küresel enerji fiyatlarının istikrar kazanmasıyla ilişkilendirilirken, dayanıksız tüketim mallarındaki düşüş üreticilerin maliyet yönetimi stratejilerini yeniden şekillendirdiğini gösteriyor.
İmalat ve Madencilikte Düşük Aylık Artışlar
Sanayi gruplarının alt başlıklarına baktığımızda, Ekim 2024’te imalat sektöründe aylık artış %0,08’de kalırken, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe bu oran %0,23 oldu. Bu veriler, üretim maliyetlerinin nispeten dengelenme eğiliminde olduğunu ancak bazı sektörlerdeki maliyet baskısının sürdüğünü ortaya koyuyor.
On İki Aylık Ortalamalarda Artış %47,62
On iki aylık ortalamalara göre YD-ÜFE %47,62 oranında artış gösterdi. Bu, uzun vadeli maliyet artışlarının ihracat yapan firmalar üzerindeki etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu trendin sürdürülebilir ihracat stratejileri açısından dikkatle izlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Sermaye Malları Öne Çıkıyor
YD-ÜFE kapsamında sermaye mallarındaki yıllık artış %38,71 olarak kaydedildi. Bu oran, özellikle üretim ekipmanları ve teknolojik ürünlerin maliyetlerinin yükseldiğini gösteriyor. Sermaye mallarındaki bu artış, sanayicilerin geleceğe yönelik yatırım planlarını gözden geçirmesine yol açabilir.
Ekim ayındaki düşük aylık artış oranlarına rağmen, yıllık artışların birçok sektörde çift hanelerde olması üreticiler üzerinde hâlâ ciddi maliyet baskısı oluşturuyor. Ancak uzmanlar, enflasyon trendlerindeki yavaşlama ve enerji fiyatlarındaki denge ile birlikte maliyet artışlarının yavaşlayabileceğini öngörüyor.
