Türkiye'de sosyal medya platformlarına erişimde çeşitli sorunlar yaşanmaya başlandığı bildirilmektedir. Instagram, TikTok ve WhatsApp gibi popüler uygulamalara yönelik erişim kısıtlamaları, özellikle son günlerde artan toplumsal olaylar ve eylem yasakları ile paralel bir seyir izlemektedir. İstanbul Valiliği'nin, İstanbul il yönetiminin görevden alınmasına dair toplanma çağrıları sonrasında uygulamaya koyduğu eylem yasakları, sosyal medya kullanıcıları tarafından şikayet edilmeye başlanmıştır.
İstanbul Valiliği'nin Eylem Yasakları ve Erişim Sorunları
İstanbul Valiliği, 7 Eylül Pazar gününden itibaren dört gün boyunca altı ilçede eylem ve etkinlikleri yasaklama kararı almıştır. Bu yasakların ardından, sosyal medya kullanıcıları Instagram ve WhatsApp gibi platformlara erişimde sorunlar yaşadıklarını bildirmişlerdir. Global internet kısıtlamalarını denetleyen Netblocks, bu durumu doğrulayarak Türkiye'den çeşitli sosyal medya platformlarına erişimde kısıtlamaların tespit edildiğini açıklamıştır.
Bant Genişliği Daraltılması ve Etkileri
İfade Özgürlüğü Derneği'nin “Engelli Web” girişimi de, bant genişliği daraltması uygulandığını duyurmuştur. Yapılan açıklamaya göre, X, Instagram, YouTube, TikTok, Facebook ve mesajlaşma uygulamaları olan WhatsApp, Telegram ve Signal, bu kesintilerden etkilenmektedir. Türkiye’de yetkili kurum olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'ndan (BTK) henüz bu konuda resmi bir açıklama gelmemiştir.
Bant genişliği, internet bağlantılı cihazların belirli bir zaman diliminde alabileceği veri miktarını ifade eder. Bant genişliğinin daraltılması, belirli internet sitelerine erişimi yavaşlatmakta ve kullanıcıların bu platformlara giriş yapmaya çalışırken zorluk yaşamalarına neden olmaktadır. Ekim 2022'de yürürlüğe giren “dezenformasyon yasası” ile internet trafiğinin bant genişliğinin daraltılması kararı alınabilmesi mümkün hale gelmiştir. Bu yasa, sosyal medya platformlarına erişim kısıtlaması getirilmesine olanak tanımaktadır.
VPN Kullanımı ve Gizlilik
Bu tür erişim kısıtlamalarına karşı kullanıcılar, VPN (Sanal Özel Ağ) gibi çözümler aramaya yönelmektedir. VPN, kullanıcıların internete bağlanırken kimliklerini ve internet aktivitelerini gizlemelerine yardımcı olur. Normal şartlarda, cihazlarımız internet servis sağlayıcımız aracılığıyla doğrudan internete bağlanırken, VPN kullanarak başka bir cihazın internet bağlantısını kullanarak internete erişim sağlayabiliriz. Bu sayede, devletlerin internet erişimine uyguladığı sansür ve kısıtlamaları aşmak mümkün hale gelir. Ancak, bazı VPN hizmetleri kullanıcı bilgilerini kaydedebildiği için tam bir gizlilik garantisi sunamayabilir.
Sosyal medya platformlarına erişimle ilgili yaşanan bu sorunlar, Türkiye'de dijital özgürlük ve ifade özgürlüğü konularında tartışmaları yeniden gündeme getirmiştir. Kullanıcılar, internet üzerindeki kısıtlamalarla mücadele etmek için çeşitli yöntemler aramaya devam etmektedir.
