Vergi, kamu giderlerini karşılamak için kişi ve kuruluşlardan alınan cebri bir finansman kaynağıdır. 

Vergi mükellefi, vergi usul kanunu madde 8/1'e göre "Mükellef vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden (düşen) gerçek ve tüzel kişidir" diye tanımlanmıştır. Vergi mükellefi olmanın kişi ve şirketlere yüklediği en önemli borç vergi borcunun zamanında ödenmesidir.

Bunun yanında vergi mükellefi olan kişi ve şahısların Vergi Usul Kanunu'na göre defter tutmak ve onaylatmak, işe başlama ve bırakmayı bildirmek, beyanname vermek, defter ve belgeleri saklamak, gerektiğinde ilgili kurumlara ibraz etmek gibi görevleri de bulunmaktadır.

Vergi mükellefi verginin en temel ögelerinden birisidir ve vergide kanunilik ilkesi gereği vergi mükellefinin kim olduğunun açıkça ilgili kanunda belirtilmesi gerekmektedir.

Vergi mükellefi nasıl olunur

Vergi mükellefi olmak sanılanın aksine zor bir şey değildir. Bir iş yeri açıldıktan sonra 1 ay içerisinde işe başlama bildirimi vergi dairesine verilmelidir. Gerçek kişiler işe başlama formunu doldurularak ekinde iş yerinin tapusu ya da kira kontratı, resimli ikametgah ilmühaberi, nüfus cüzdanı fotokopisi ile birlikte vergi dairesine başvurmalıdır.

Şirketler ise öncelikle şirketlerini ticaret odalarına tescil ettirmeli ve ticaret sicil gazetesi, tüzel kişiler için işe başlama formu, iş yeri tapusu ya da kira kontratı ve şirket yetkililerine ait imza sirküleri ile vergi dairesine başvurmak zorundadır. Vergi dairesi memuru aldığı evrakları kontrol ettikten sonra, iş yerinin gerçekten açılıp açılmadığı, faaliyete geçip geçmediğini anlamak için iş yerine yoklama çıkarır.

Yoklama memuru iş yerine giderek iş yerinin açıldığına dair bir tutanak tutar. Tutanağın olumlu olması durumunda iş yeri açılışı yapılır.

Tutanağın olumsuz olması durumunda yani mükellefin yerinde olmaması, yerinde olmakla birlikte henüz faaliyete geçmemesi durumunda işe başlama bildirimi vergi dairesince reddedilir.